โดยธรรมชาติของนักชิมกาแฟมืออาชีพ ต่างก็ต้องทุ่มเทวันแล้ววันเล่า เพื่อขัดเกลาประสาทสัมผัส และหาวิธีรับรู้รสใหม่ ๆ สิ่งที่นักชิมจะได้รับขึ้นอยู่กับความขี้สงสัยและความตั้งใจที่จะทดสอบตนเองอยู่เสมอ เพราะความแตกต่างระหว่างมือสมัครเล่นและมืออาชีพขึ้นอยู่กับความถนัดส่วนตัว รวมไปถึงเรื่องของพันธุกรรมที่ได้รับการถ่ายทอดมาด้วย



ฟัง ๆ ดู มันก็ดูยากลำบาก ในฐานะผู้ดื่มทั่วไปก็ต้องลองดู เพราะยิ่งพยายาม ยิ่งชิม ก็จะยิ่งพบว่าตนเองมีการพัฒนาในด้านทักษะการชิมกาแฟมากขึ้น มองให้เป็นเรื่องการค้นคว้าสิ่งใหม่ ๆ มันก็สามารถสนุกได้ไปอีกแบบ

หลักการเบื้องต้นของการรับรู้กลิ่นกาแฟ 

'สารประกอบระเหย' (volatile compounds) หรือ 'กลิ่น' ของกาแฟจะถูกลำเลียงด้วยอากาศไปที่จมูกไม่ว่าจะเป็นจากการดมกลิ่น (orthonasal) หรือจากการชิม (retronasal) ก็ได้ แล้วอะไรจะเกิดขึ้นเมื่อสารประกอบระเหยได้เข้าสู่กระเปาะรับกลิ่น (olfactory bulb) ซึ่งมีตัวรับกลิ่นหลายตัวในจมูกของเรา การรับรู้กลิ่น (perception) ทำหน้าที่เหมือน การจดจำรูปแบบ (recognition) ซึ่งหมายความว่ากลิ่นเดี่ยว ๆ (สมมติว่าเป็นกลิ่นวานิลลา) จะกระตุ้นตัวรับกลิ่นตัวหนึ่งในจมูกและส่งข้อมูลต่อไปที่สมองว่า คุณกำลังได้กลิ่นวานิลลา

และถ้ากลิ่นเดียวกันรวมกับกลิ่นอื่นอยู่ด้วย ตัวรับกลิ่นของเราก็จะมีการกระตุ้นมากขึ้นและจะถูกส่งไปยังสมองเพื่อบอกเราว่า เราได้กลิ่นที่แตกต่างกันเพิ่มเข้ามาด้วย ซึ่งเท่านี้ก็น่าจะพอเห็นภาพมากขึ้นว่า กาแฟเป็นตัวอย่างที่ดีของผลิตภัณฑ์เชิงซ้อนที่มีโมเลกุลที่แตกต่างกันจำนวนมาก สิ่งนี้เองอธิบายได้ว่า ทำไมการชิมกาแฟจึงต้องมีการฝึกและอาศัยประสบการณ์ที่มากพอที่จะตัดสินได้ว่า กลิ่นหรือรสชาตินั้น ๆ คืออะไร

ต่างคน ต่างประสบการณ์ ต่างอายุ ทักษะการชิมกาแฟก็แตกต่างเช่นกัน 

ทักษะและความสามารถในการรับกลิ่นของมนุษย์แต่ละคนนั้นซับซ้อนเหลือเกิน นอกจากเรื่องความสามารถของการรับรู้รสชาติที่เราได้รับมาทางพันธุกรรม ปัจจัยที่ส่งผลทำให้เรามีประสาทการรับรู้กลิ่นที่ต่างกันก็มีหลัก ๆ อยู่ไม่กี่ข้อ เช่น อายุที่สูงขึ้นส่งผลให้ประสาทการรับรสและการรับกลิ่นลดน้อยลง นอกจากนี้ พฤติกรรมการกินอาหาร ยาบางตัว การสูบบุหรี่ หรือแม้กระทั่งการตั้งครรภ์ ก็เป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทการรับรู้ของเราเช่นเดียวกัน เราจึงไม่ต้องแปลกใจเลยว่าทำไมแต่ละคนจึงมีความชอบรสชาติของกาแฟที่หลากหลายอย่างมาก

ประสบการณ์ คือ ครูที่ดีที่สุด 

หลักในการชิมกาแฟที่ต้องใส่ใจในทุกรายละเอียด กว่าจะเข้าถึงแก่นของ การชิมกาแฟ ไม่ใช่ว่าคนทั่วไปจะสามารถเข้าไปลิ้มรสแล้วตัดสินว่ากาแฟแก้วนั้นรสชาติดี มีคุณภาพ เพราะเรื่องแบบนี้จำเป็นมาก ๆ ที่จะต้องอาศัยเวลาและประสบการณ์การดื่มกาแฟที่หลากหลาย นอกจากนี้ เรากำลังอยู่ในยุคที่กาแฟมีการพัฒนาอยู่เรื่อย ๆ การชิมกาแฟที่ดีไม่จำเป็นต้องไม่เกี่ยวข้องกับรสชาติที่เราชอบเสมอไป การเปิดใจเรียนรู้ เปิดใจรับประสบการณ์ใหม่ ๆ ก็มักจะเป็นตัวช่วยที่ทำให้เราได้เจอรสชาติที่เราอาจจะไม่เคยพบมาก่อนเลยก็ได้ และอย่างน้อย ๆ เราก็ได้ค้นหาความชอบหรือไม่ชอบของเราไปเรื่อย ๆ เช่นกัน

ขอบคุณ  Bean to brew

www.pitbullcoffee.com
#pitbullcoffee